“ਲੇਖਕ ਨੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਹਿਤਾਂ ਉੱਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਧੜੱਲੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕੀਤੇ ਹਨ ...”
(8 ਜਨਵਰੀ 2024)
ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਾਠਕ: 300.
‘ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਦੇਸ਼ ਬੇਗਾਨਾ’ ਮਨੁੱਖੀ ਨਿਘਾਰ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ
ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਲਾਹੀ ਪ੍ਰਬੁੱਧ ਨਿਬੰਧਕਾਰ ਤੇ ਕਾਲਮ ਨਵੀਸ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਚਲੰਤ ਮਾਮਲਿਆਂ ’ਤੇ ਲੇਖ ਲਗਭਗ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਦੇਸ਼ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਬਣਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਹਰ ਘਟਨਾ ਦੀ ਉਹ ਬੇਬਾਕੀ ਨਾਲ ਪੜਚੋਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਕ ਉਸ ਦੀਆਂ ਨੌਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਕਹਾਣੀ, ਦੋ ਕਾਵਿ, ਦੋ ਲੇਖ, ਦੋ ਭਾਰਤ ਡਾਇਰੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪੰਜਾਬ ਡਾਇਰੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਚਰਚਾ ਅਧੀਨ ‘ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਦੇਸ਼ ਬੇਗਾਨਾ’ ਉਸ ਦੀ ਦਸਵੀਂ ਪੁਸਤਕ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਨੂੰ ਪਰਵਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੰਪਾਦਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ 48 ਲੇਖ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 10 ਲੇਖ ਕਿਸਾਨੀ ਨਾਲ ਸਿੱਧੇ ਅਤੇ ਅਸਿੱਧੇ, 5 ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਮੁਫ਼ਤਖ਼ੋਰ ਨੀਤੀਆਂ, 5 ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੀ ਦੁਰਦਸ਼ਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਚਾਲਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਹਨ।
ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਲਾਹੀ ਇਕੱਲੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਹਰ ਘਟਨਾ ਬਾਰੇ ਲੇਖ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਲੇਖ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਉੱਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅੰਕੜਿਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹਕੇ ਪਾਠਕ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਪਲਾਹੀ ਕਿਸੇ ਵਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਨਿਰਪੱਖਤਾ ਨਾਲ ਲੇਖ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਲੇਖਣੀ ਉੱਤੇ ਕਿੰਤੂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ। ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਵਿਸੰਗਤੀਆਂ ਉਸ ਦੇ ਲੇਖਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਲੇਖਕ ਨੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਹਿਤਾਂ ਉੱਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਧੜੱਲੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਮੁੱਖ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਦਾ ਪਰਦਾ ਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਰੋਜ਼ਗਾਰੀ, ਨਸ਼ੇ, ਰਾਜਨੀਤਕਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮਿਲੀ ਭੁਗਤ, ਮਿਲਾਵਟ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਅਮਨ ਕਾਨੂੰਨ ਵਰਗੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ’ਤੇ ਕੇਂਦਰਤ ਲੇਖ ਹਨ। ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਝੂਠ ਨੂੰ ਸੱਚ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕੀਤੀ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ੀ, ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵਰਤਣਾ, ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ, ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਜਲਸੇ-ਜਲੂਸ, ਧਰਨੇ, ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਲੇਖਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਸਲੀਅਤ ਲੋਕਾਂ ਤਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੇ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਉੱਤੇ ਪੈ ਰਹੇ ਬੁਰੇ ਅਸਰ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਭੁਗਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਅਧਿਆਪਕ ਸਰਕਾਰ ਭਰਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੀ। ਅਰਾਜਕਤਾ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ, ਸਹਿਮ ਅਤੇ ਭੈਅ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਗੈਂਗਸਟਰਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਅਸਫਲਤਾ ਨੂੰ ਤੱਥਾਂ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦਾਅ ’ਤੇ ਲੱਗੇ ਅਕਸ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਰਾਜਪਾਲ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਅਤੇ ਟਕਰਾਓ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਲਾਹੀ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਜ ਦਾ ਖਮਿਆਜ਼ਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭੁਗਤ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਖਾਹਮਖਾਹ ਦੇ ਟਕਰਾਓ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਤਾਕਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਟਕਰਾਓ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਭੁਗਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਫੰਡਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਰਕੇ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਕੰਮ ਅੱਧ ਵਿਚਕਾਰ ਲਟਕ ਗਏ ਹਨ। ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ 1993 ਵਿੱਚ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਕਰਵਾਉਣ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਪਰਨਾਲਾ ਉੱਥੇ ਦਾ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੈ। ਪੰਚਾਇਤਾਂ ਭੰਗ ਕਰਨਾ ਵੀ ਗ਼ੈਰ-ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਸੀ। ਦਰਿਆਈ ਪਾਣੀਆਂ ਦੇ ਰੇੜਕੇ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਦਮ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੀ ਘਾਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੰਗਲਾਂ ਦਾ ਵਢਾਂਗਾ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੰਗਲਾਂ ਅਧੀਨ ਰਕਬਾ ਵਧਾਇਆ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਸਿਰ ਚੜ੍ਹਿਆ ਕਰਜ਼ਾ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬਹੁਤੀ ਰਕਮ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਬਿਆਜ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਕਰਜ਼ੇ ਹੇਠ ਦੱਬੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਰੁਪਏ ਦੀ ਕੀਮਤ ਗਿਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਫਸਲੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਅਨਾਜ ਦੀ ਕੀਮਤ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ। ਪਰਵਾਸ ਵਿੱਚ ਬਰੇਨ ਡਰੇਨ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਿਹਾ। ਭਾਰਤੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਛੱਡ ਕੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਲੰਧਰ ਉਪ ਚੋਣ ਦੂਸ਼ਣਾਂ ਸਮੇਂ ਤੂਹਮਤਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਗਰਮ ਰਿਹਾ।
ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨ ਦੁੱਗਣੀ ਕਰਨ ਦੇ ਸਗੂਫ਼ੇ ਹਨ, ਅਮਲੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕੋਈ ਸਾਰਥਿਕ ਕਦਮ ਨਹੀਂ ਚੁੱਕੇ ਗਏ। ਬਦਲਵੀਂਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਬੀਜਣ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ। ਜਿੰਨੀ ਦੇਰ ਬਦਲਵੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਲਈ ਕੀਮਤਾਂ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ, ਉੰਨੀ ਦੇਰ ਕਿਸਾਨ ਕਣਕ ਅਤੇ ਚਾਵਲਾਂ ਦੇ ਫਸਲੀ ਚੱਕਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਸਕਦੇ। ਐੱਨ.ਆਰ.ਆਈ. ਸਭਾ ਨਾਮ ਦੀ ਹੀ ਹੈ, ਕੋਈ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਪਰਵਾਸੀਆਂ ਨਾਲ ਜ਼ਿਆਦਤੀਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ। ਮੁਫ਼ਤਖ਼ਰੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਅਤੇ ਲੋਕਾਈ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ 80 ਕਰੋੜ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਮੁਫ਼ਤ ਕਣਕ, ਚਾਵਲ ਦਿੱਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪੀਲੀਭੀਤ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਨੂੰ ਮੋਟਰ ਸਾਈਕਲ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਬੰਨ੍ਹਕੇ ਘੜੀਸਿਆ ਗਿਆ। ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਦੀ ਦੁਰਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਨੂੰ ਦੂਰ ਤਕ ਘੜੀਸਿਆ ਗਿਆ। ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਔਰਤਾਂ ਡਰ ਕਰਕੇ ਨੌਕਰੀਆਂ ਛੱਡ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਯੋਨ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਹਨ, ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਸ਼ਣ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਹਿੰਸਾ ਦਿਨ-ਬਦਿਨ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸਤਰੀਆਂ ਲਈ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਰਾਖਵਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਮੁੱਦਾ 30 ਸਾਲ ਤੋਂ ਲਟਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਰੂਹ ਦਾ ਕਤਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਕੂਲਾਂ-ਕਾਲਜਾਂ ਦੀਆਂ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਕੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਗਾੜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੰਘੀ ਢਾਂਚੇ ਦੀਆਂ ਧਜੀਆਂ ਉਡਾਈਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ ’ਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਦੇਸ਼, ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਤੇ ਇੱਕ ਚੋਣ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਬਦਲ ਜਾਵੇਗੀ। ਬੰਧੂਆ ਮਜ਼ਦੂਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਪਲਾਹੀ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਇੱਕਮੁਠਤਾ ਤੇ ਇੱਕਜੁਟਤਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਰਜਾਤੰਤਰਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਖ਼ਤਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗੀ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੋਧੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋੜ ਰਹੀ ਹੈ, ਚੋਣਾਂ ਜਿੱਤਣ ਦਾ ਹਰ ਹੀਲਾ ਵਰਤ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਉੱਤੇ ਦੇਸ਼ ਧ੍ਰੋਹ ਦੇ ਕੇਸ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।
ਪਿਛਲੇ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਕਰਦਿਆਂ ਪਲਾਹੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦਮਗਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਪੋਲ ਖੋਲ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਕਰੋਨਾ ਦੌਰਾਨ ਆਕਸੀਨ ਮਿਲਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। 40 ਲੱਖ ਭਾਰਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਨਾਂ ਗੁਆਉਣੀਆਂ ਪਈਆਂ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਖੇਡ ਰਾਹੀਂ ਸਿਆਸਤ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਮਲੀ ਤੌਰ ’ਤੇ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਲੋਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੇਤਾ ਗਾਇਬ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਲਾਲਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ ਹੜ੍ਹ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਲਾਹੀ ਦੇ ਲੇਖ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਨੇਤਾ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੜ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਦਾ 20 ਫ਼ੀਸਦੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ।
ਮਨੀਪੁਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਹਿੰਸਾ ਹੋਈ ਹੈ, ਉੱਥੇ 150 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। 5 ਹਜ਼ਾਰ ਘਰ ਸਾੜੇ ਗਏ ਅਤੇ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਲੋਕ ਘਰ ਛੱਡਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਚਲੇ ਗਏ ਪ੍ਰੰਤੂ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਦਖ਼ਲ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਪ੍ਰੈੱਸ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੈ। 9 ਸੌ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਟੇਲਾਈਟ ਚੈਨਲ, 70 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਖ਼ਬਾਰ, ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ ’ਤੇ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚੈਨਲਾਂ ਉੱਤੇ ਵੱਡੇ ਘਰਾਣਿਆਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਪ੍ਰੋਸ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੁਦਰਤੀ ਖੇਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਮਿਲੇਗੀ। ਜੀ-20 ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਕੋਈ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ। ਅੱਛੇ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੇ ਰਹਾਂਗੇ। ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਜਾਨ ਲੇਵਾ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਗ਼ਰੀਬੀ ਵਧਣ ਕਰਕੇ ਭੁੱਖਮਰੀ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲ ਵਿਓਪਾਰ ਬਣ ਗਏ। ਗ਼ਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਾਰਾਬਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲੈਣੀ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਗਈ। ਹਵਾ ਅਤੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਾਤਕ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
216 ਪੰਨਿਆਂ, 200 ਰੁਪਏ ਕੀਮਤ ਵਾਲੀ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਰਸਾ ਟ੍ਰਸਟ ਫਗਵਾੜਾ ਨੇ ਮੋਤਾ ਸਿੰਘ ਸਰਾਏ (ਯੂ.ਕੇ.) ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(4610)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: (