“ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੱਲੋਂ ...”
(20 ਅਕਤੂਬਰ 2019)
ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਢਾਈ ਸਾਲ ਤੋਂ ਬਰਤਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੀ ਰਾਮ ਰੌਲਾ ਸੁਣਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਹੈ ਬਰੈਕਸਿਟ (Brexit)। ਇਸ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਘਰ ਘਰ ਤੇ ਹਰ ਗਲੀ ਮੁਹੱਲੇ ਚਰਚਾ ਆਮ ਹੈ। ਹਰ ਕੋਈ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਕਿਆਫੇ ਅਤੇ ਅਟਕਲਪੱਚੂ ਲਗਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਲੇਬਰ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕੋਈ ਸੱਤਾਧਾਰੀ ਟੋਰੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਹੱਕ ਦੀ। ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਲਿਬਰਲ ਡੈਮੋਕਰੇਟ ਦੇ ਹੱਕ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੇਬਰ ਅਤੇ ਟੋਰੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਮੁਲ ਦੀ ਬਿਹਤਰੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫੇਲ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਮੌਕਾ ਲਿਬਰਲ ਡੈਮਕਰੇਟ ਨੂੰ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਅਤੀ ਸੰਜੀਦਾ ਅਤੇ ਪੇਚੀਦਾ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਮਸਲੇ ਨੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਅਰਸੇ ਵਿੱਚ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਦਲ ਦਿੱਤੇ। ਡੇਵਿਡ ਕੈਮਰਨ ਨੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਮਝਕੇ ਰੈਫਰੈਂਡਮ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨਾਲ ਬਣੇ ਰਹਿਣ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਫ਼ਤਵਾ ਦੇਣਗੇ ਪਰ ਨਤੀਜਾ ਉਲਟ ਆਇਆ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਫਿਰ ਵਾਰੀ ਆਈ ਥਰੀਸਾ ਮੇ ਦੀ। ਥਰੀਸਾ ਮੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਲ਼ਝੀ ਹੋਈ ਲੇਡੀ ਸੀ ਜੋ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਵਰਕਰ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇਤਾ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਆਈ। ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਆਸਾਂ ਸਨ। ਮੁਲਕ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਚੁਣੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਸਾਈਨ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਤਿੰਨ ਮਸੌਦੇ ਹਾਊਸ ਆਫ ਕੌਮਨ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜੋ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੱਦ ਹੋਏ। ਹੈਰਾਨੀ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਰਹੀ ਕਿ ਤਿੰਨੇ ਹੀ ਮਸੌਦੇ ਰੱਦ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਭੁਗਤੇ।
ਆਖਿਰ ਪੇਸ਼ ਨਾ ਚਲਦੀ ਦੇਖ ਕੇ ਥਰੀਸਾ ਮੇ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਤੋਂ 31 ਮਾਰਚ ਤੋਂ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਦੀ ਐਕਸਟੈਨਸ਼ਨ ਲੈ ਲਈ ਤੇ ਆਪ 7 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਥੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਸ਼ੱਕ ਥਰੀਸਾ ਮੇ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਮੁਤਾਬਿਕ ਯੂਰਪੀਨ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਉਸਨੇ ਪੂਰੀ ਵਾਹ ਪੇਸ਼ ਵੀ ਲਾਈ ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਅੰਦਰੋਂ ਉਹ ਵੀ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਡੀਲ ਤੋਂ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਛੱਡਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਅੰਦਰਲੇ ਇਸ ਸੱਚ ਦਾ ਬਰੱਸਲਜ਼ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਪੂਰਾ ਪੂਰਾ ਫ਼ਾਇਦਾ ਉਠਾਇਆ ਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਉੱਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵਾਰ ਵਾਰ ਸਫਲ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ।
ਥਰੀਸਾ ਮੇ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਦ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਹੁਣ ਧੁਨ ਅਤੇ ਇਰਾਦੇ ਦੇ ਪੱਕੇ ਨੇਤਾ ਬੌਰਿਸ ਜੌਹਨਸਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰ ਥਾਪ ਕੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਤਾਰਿਆ ਹੈ। ਬੌਰਿਸ ਜੌਹਨਸਨ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨੇਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੋ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਇਹ ਕਿ ਉਸਦੀ ਕਹਿਣੀ ਅਤੇ ਕਰਨੀ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੂੰ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਲਿਜਾਣ ਵਾਸਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਜ਼ਿਦ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਹ ਇਹ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੋਹਾਂ ਦੇ ਹਿਤਾਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਰੱਖਕੇ ਕੋਈ ਆਪਸੀ ਸਹਿਮਤੀ ਵਾਲਾ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਹੋ ਜਾਵੇ ਪਰ ਅਗਰ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਵੀ ਬੌਰਿਸ ਜੌਹਨਸਨ ਨੇ 31 ਅਕਤੂਬਰ 2019 ਨੂੰ ਬਰਤਾਨੀਆ ਨੂੰ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾ ਪੱਕਾ ਨਿਸਚਾ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਅਗਾਊਂ ਹੀ ਪੁਖ਼ਤਾ ਕਦਮ ਪੁੱਟੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਵੀਹ ਹਜ਼ਾਰ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਭਰਤੀ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਾਸਤੇ ਫੰਡ ਰਾਖਵਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਸਰਹੱਦੀ ਤੇ ਕਸਟਮ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਚੁਸਤ ਦਰੁਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੀਡੀਏ ਰਾਹੀਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਕਿ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਕਿਹੜੇ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ। ਕੌਮੀ ਮਾਰਗਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗੇ ਹੰਗਾਮੀ ਸੂਚਨਾ ਬੋਰਡਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੱਡੀ ਮੋਟਰ ਚਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦੇ ਕੇ ਸੁਚੇਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਰਕਾਰੀ ਅਤੇ ਗ਼ੈਰ ਸਰਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਰੈਕਸਿਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਤਿਆਰੀਆਂ ਵਾਸਤੇ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਹੈ।
ਦਰਅਸਲ, ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਮਹੀਨਾ ਕਾਫ਼ੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਨੂੰ ਬਰੈਕਸਿਟ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਰੈਕਸਿਟ ਬਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਤਾਂ ਬੇਸ਼ਕ ਬੇਸ਼ੱਕ 2017 ਤੋਂ ਹੀ ਕਾਫ਼ੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭੰਬਲ਼ਭੂਸਾ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਦੇਖਣਾ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਬਰੈਕਸਿਟ ਦਾ ਊਠ ਕਿਸ ਕਰਵਟ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ 19 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਬਰਤਾਨੀਆ ਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਤੀ ਬੇਨਤੀ ਵੀ ਉਕਤ ਤਾਰੀਖ਼ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ ਜਿਸ ਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂਕਿ ਬੌਰਿਸ ਜੌਹਨਸਨ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਆਰ ਪਾਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਕਰਨ ਦੇ ਰੌਅ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਚੋਣਾਂ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਕਰਾਉਣੀਆਂ ਪੈਣ। ਪਾਰਟੀ ਕੇਡਰ ਵੀ ਇਹੀ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਬਰੈਕਸਿਟ ਬਾਰੇ ਹੋਰ ਸਮਾਂ ਲੈਣ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਰਥ ਇਹ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੁਲਕ ਦੇ ਲੋਕ ਪਾਰਟੀ ਉੱਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਨਾ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਅਕਸ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਅਗਾਮੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
ਇੱਥੇ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਜਾਈਏ ਕਿ ਇਸੇ ਸਾਲ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਜੋ ਲੋਕਲ ਗਵਰਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਪਾਰਟੀ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਹਾਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਬਰੈਕਸਿਟ ਦੇ ਅਣਸੁਲਝੇ ਮਸਲੇ ਕਾਰਨ ਹੀ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਵੀ ਇਹ ਮਸਲਾ ਹੱਲ ਨਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕੰਜ਼ਰਵੇਟਿਵ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਵਾਸਤੇ ਖ਼ਤਰੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਘੰਟੀ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ਜਿਸਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਭੋਗ ਪੈ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।
ਬਾਕੀ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 20 ਅਕਤੂਬਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਪਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ ਪਰ 31 ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਬਰਤਾਨੀਆ ਸਰਕਾਰ ਜੋ ਵੀ ਫੈਸਲਾ ਲੈਂਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਉੱਤੇ ਹੈ ਜਾਂ ਬਿਨਾ ਇਕਰਾਰ ਦੇ, ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਾਰ ਤਾਂ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਾਸਤੇ ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਯੂਰਪੀ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਮੁਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਚੂਲਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹਿੱਲ ਜਾਣਗੀਆਂ ਤੇ ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਦੋਹਾਂ ਧਿਰਾਂ ਉੱਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਮੁਲਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦਾ ਚੂਕਣਾ ਵਗੈਰਾ ਵੀ ਟੁੱਟ ਜਾਵੇ।
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।)
(1775)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: