ਦੇਸ ਬਨਾਮ ਪ੍ਰਦੇਸ -4 (ਭੰਗੜਾ ਪਾਉਣ ਦੇ ਫਾਇਦੇ) --- ਹਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਰਾਏ
“ਪੈਸਾ ਜਿਵੇਂ ਨਚਾਈ ਜਾਂਦਾ, ਦੁਨੀਆਂ ਨੱਚੀ ਜਾਂਦੀ ਆ ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 29, 2015)
ਮਿਲਖਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਦੌੜ --- ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ
“ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਗੱਚ ਭਰ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਬੇਟਾ, ਮੈਂ ਤੇਰਾ ਖੋਇਆ ਬਚਪਨ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮੋੜ ਸਕਦਾ, ਤੇ ਨਾ ਮੋਏ ਮਾਂ ਬਾਪ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਸਕਦਾ ਹਾਂ, ਹੁਣ ਤੂੰ ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 24,2015)
ਕਹਾਣੀ: ਜ਼ਖਮ ਰਿਸਦਾ ਰਹੇਗਾ --- ਸੰਤੋਖ ਧਾਲੀਵਾਲ
“ਜੜਾ ਜੂ.ਕੇ. ਨਹੀਂ ਤੇਰਾ ਮੁਲਕ ...। ਸਾਡਾ ਮੁਲਕ ਪੰਜਾਬ ਹੈ, ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 22, 2015)
ਕਤਲ ਅਖਲਾਕ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਇਕ ‘ਭਰੋਸੇ’ ਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ --- ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼
“ਕਿਸੇ ਵੀ ਧਰਮ, ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ, ਕਿਸੇ ਪੰਡਿਤ, ਪੁਜਾਰੀ, ਮੌਲਾਨਾ ਜਾਂ ਪਾਦਰੀ ਨੂੰ ਇਹ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਕਿ ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 15, 2015)
ਦਾਦਰੀ ਕਾਂਡ : ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਕਤਲ --- ਡਾ. ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
“ਹੁਣ ਕਿਸੇ ਮਹਾਨ ਸਮਝੇ ਜਾਂਦੇ ਇਕਹਿਰੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਯੁੱਗ ਬੀਤ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ..."
(ਅਕਤੂਬਰ 12, 2015)
ਸਵੈਜੀਵਨੀ: ਔਝੜ ਰਾਹੀਂ (ਕਾਂਡ ਚੌਥਾ: ਜਿਹਾ ਦੇਸ ਤਿਹਾ ਭੇਸ) --- ਹਰਬਖ਼ਸ਼ ਮਕਸੂਦਪੁਰੀ
“ਕੁਝ ਚਿਰ ਪਿੱਛੋਂ ਉਸ ਬੱਚੇ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਵਲ ਫੇਰ ਝਾਕ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਉਹਦੀਆਂ ਲੇਰਾਂ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 11, 2015)
ਕੰਡਿਆਲ਼ੇ ਰਾਹਾਂ ਦਾ ਪਾਂਧੀ: ਡਾ. ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਰਾਏ --- ਮੁਲਾਕਾਤੀ: ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਢਾਅ
“ਲਿਖਣ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਸਿਖ਼ਰਤਾ ਦੀ ਪੱਧਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ, ਸਿਰਜਣਾ ਦੇ ਕਾਰਜ ਨੂੰ ਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ ’ਤੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣਾ ਪਵੇਗਾ ...”
(9 ਅਕਤੂਬਰ, 2015)
ਲੱਕ ਬੱਧਾ ਅਰੋੜਿਆਂ --- ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
“ਇਹ ਅਰੋੜਾ ਪਰਿਵਾਰ ਹੀ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਭਰਾ ਸਿੱਖ ਰਹਿਤ ਮਰਿਆਦਾ ਦਾ ਧਾਰਨੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਜਾ ਭਰਾ ਹਿੰਦੂ ਰਹੁ-ਰੀਤਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੀਵਨ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 7,2015)
ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਟ੍ਰੈਵਲ ਏਜੰਟਾਂ ਹੱਥੋਂ ਖੁਆਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਦਰਦਨਾਕ ਦਾਸਤਾਨ --- ਗੁਰਭਿੰਦਰ ਗੁਰੀ
“ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਖਾਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ਕੀ ਦੇਣਾ ਸੀ, ਪਾਣੀ ਦਾ ਇੱਕ ਘੁੱਟ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅਸੀਂ ਤਿੰਨਾਂ ਮੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪਿਸ਼ਾਬ ਪੀ ਕੇ ਪਿਆਸ ਬੁਝਾਈ ...”
(ਅਕਤੂਬਰ 1, 2015)
ਕਹਾਣੀ: ਦਿਵਾਲੀ ਮੁਬਾਰਕ --- ਕੁਲਜੀਤ ਮਾਨ
“ਰੁੜ੍ਹ ਜਾਣੀ ਮੇਰੀ ਮੱਤ ’ਤੇ ਪਰਦਾ ਪੈ ਗਿਆ ... ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਿਹਾ ਵੀ ਸੀ, ਇਹ ਖਤਰਨਾਕ ਖੇਡ ਨਾ ਖੇਡੋ। ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਤੇ ਬਾਪੂ ਜੀ ਆਪਣੀਆਂ ਹੀ ਸ਼ਰਤਾਂ ’ਤੇ ਉੱਤਰ ਆਏ ...”
(ਸਤੰਬਰ 29, 2015)
ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ --- ਡਾ. ਪਰਮਜੀਤ ਸਿੰਘ ਢੀਂਗਰਾ
“ਦਿਲ ਸੇ ਨਿਕਲੇਗੀ ਨਾ ਮਰ ਕਰ ਭੀ ਵਤਨ ਕੀ ਉਲਫ਼ਤ,
ਮੇਰੀ ਮਿੱਟੀ ਸੇ ਭੀ ਖ਼ੁਸ਼ਬੂ-ਏ-ਵਤਨ ਆਏਗੀ।”
(ਸਤੰਬਰ 28, 2015 - ਅੱਜ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ।)
5 ਸਤੰਬਰ 1965 ਦੀ ਕੁਲਹਿਣੀ ਰਾਤ (ਇੰਡੋ-ਪਾਕਿ ਜੰਗ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ) --- ਪ੍ਰਿੰ. ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ
“ਮੈਂ ਤਿੰਨ ਮੀਲ ਦੂਰ ਪਿੰਡ ‘ਕੋਠੇ’ ਨੂੰ ਜਾਣ ਲੱਗਾ ਤਾਂ ਸਾਹਮਣਿਓਂ ਅਚਾਨਕ ਤੋਪਾਂ ਦੇ ਫਾਇਰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਗਏ ...”
(ਸਤੰਬਰ 26, 2015)
ਕਿਵੇਂ ਤੇ ਕਿਉਂ ਲਿਖਿਆ ਮੈਂ ਨਾਵਲ ‘ਇਹੁ ਜਨਮੁ ਤੁਮਹਾਰੇ ਲੇਖੇ’ --- ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ
“ਨਾਵਲ ਦੀ ਅੰਤਲੀ ਸਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਸਮਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਦਾ ਲੰਮਾ ਸਾਹ ਆਇਆ ...”
(ਸਤੰਬਰ 22, 2015)
ਕਹਾਣੀ: ਬੱਸ! ਹੋਰ ਨਹੀਂ --- ਬਲਬੀਰ ਕੌਰ ਸੰਘੇੜਾ
“ਇਹ ਤੁਹਾਡਾ ਘਰ ਨਹੀਂ ... ਮੇਰਾ ਘਰ ਹੈ। ਹੱਥ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ...”
(ਸਤੰਬਰ 16, 2015)
ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ --- ਬਲਰਾਜ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ
“ਅਸੀਂ ਇਨਸਾਨੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਪਵਿੱਤਰ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ...”
(ਸਤੰਬਰ 14, 2015)
ਦੇਸ ਬਨਾਮ ਪ੍ਰਦੇਸ -3 (ਸਪੇਨ ਵਿਚ ਕੰਮ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦਿਨ) --- ਹਰਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਰਾਏ
“ਜਦੋਂ ਸ਼ੈੱਡ ਦੇ ਉੱਪਰ ਚੜ੍ਹੇ, ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਤਾਂ ਤਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਭੱਜੇ ਫਿਰਨ, ਪਰ ਮੇਰੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਕੰਬਣ ...”
(ਸਤੰਬਰ 12, 2015)
ਪੁਆੜੇ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੇ --- ਤਰਲੋਚਨ ਸਿੰਘ ਦੁਪਾਲਪੁਰ
“ਓਏ ਕਾਕਾ! ਤੂੰ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੈਂ, ...”
(ਸਤੰਬਰ 8, 2015)
ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਚੋਰਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਦਿਆਂ --- ਨਿਰੰਜਣ ਬੋਹਾ
“ਯਾਰ ਫਿਰ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਿਆ! ਵੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਕੋਟਕਪੂਰੇ ਦੇ ਇੱਕ ਕਵੀ ਕਰਨੈਲ ਬਾਗੀ ਨੇ ਤੁਹਾਡੀ ਇਹ ਕਵਿਤਾ ਚੋਰੀ ਕਰਕੇ ...”
(ਸਤੰਬਰ 6, 2015)
ਤਿੰਨ ਕਵਿਤਾਵਾਂ --- ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਬਾਗੜੀ
“ਕਰਦਾ ਝਗੜੇ-ਚੋਰੀਆਂ, ਬਦੀਆਂ ਬੇਈਮਾਨ, ਬਣ ਨਾ ਹੋਇਆ ਉਸ ਤੋਂ, ਇਕ ਨੇਕ ਇਨਸਾਨ। ...”
(ਸਤੰਬਰ 4, 2015)
ਚਾਰ ਕਵਿਤਾਵਾਂ --- ਡਾ. ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਘਣਗਸ
“ਦਿਨ ਖੁਸ਼ੀ ਦੇ ਲੰਘਾਈ ਜਾ ਤੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ। ਕੋਈ ਦੀਵਾ ਜਗਾਈ ਜਾ ਤੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ। ...”
(ਅਗਸਤ 30, 2015)
ਬੱਸ ਐਨਾ ਕੁ ਅਮਿਤੋਜ ਮੇਰਾ ਹੈ! --- ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਭੁੱਲਰ
“ਉਹ ਸਰਲਤਾ ਵਿਚ ਸੂਖ਼ਮਤਾ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨੀ ਜਾਣਦਾ ਸੀ ...”(ਅਗਸਤ 28, 2015 ਅੱਜ ਅਮਿਤੋਜ ਦੀ ਦਸਵੀਂ ਬਰਸੀ ਹੈ।)
ਪੰਜ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ --- ਹਰਜਿੰਦਰ ਕੰਗ
“ਹਰ ਬੰਦਾ ਹੀ ਇਕ ਮਸ਼ੀਨੀ ਪੁਰਜ਼ੇ ਵਾਂਗੂੰ ਭਾਸੇ।
ਗੁੰਗੀ ਪੀੜ ਹੰਢਾਉਂਦੇ ਲੋਕੀਂ ਖੁਸ਼ੀਉਂ ਸੱਖਣੇ ਹਾਸੇ।”
(ਅਗਸਤ 26, 2015)
ਕਹਾਣੀ: ਬਰੇਸਲਿਟ --- ਸੁਰਜੀਤ ਕੌਰ ਕਲਪਨਾ
“ਪਰ ਉਸਦੇ ਸੁਪਨੇ ਤਾਂ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਟੁੱਟ ਗਏ, ਬਿਖਰ ਗਏ ...”
(ਅਗਸਤ 24, 2015)
ਸਵੈਜੀਵਨੀ: ਔਝੜ ਰਾਹੀਂ (ਕਾਂਡ ਤੀਜਾ: ਚਿੰਤਾ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਦੀ) --- ਹਰਬਖਸ਼ ਮਕਸੂਦਪੁਰੀ
“ਮਲਕੀਤ ਨੇ ਜ਼ਰਾ ਤਲਖ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਹੁਣ ਤੈਨੂੰ ਇੱਥੇ ਮਾਸਟਰਪੁਣੇ ਦਾ ਕੰਮ ਤਾਂ ਮਿਲਣੋ ਰਿਹਾ ...”
(ਅਗਸਤ 21, 2015)
Page 178 of 180