“ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਕੇਵਲ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਹੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਬਲਕਿ ...”
(4 ਅਕਤੂਬਰ 2024)

ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਹੱਕ ਅਧਿਕਾਰ ਦੇਣ ਦੇ ਦਮਗਜ਼ੇ ਮਾਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਲੋਕ ਸਭਾ ਜਾਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਹ ਫੀਸਦੀ ਸੀਟਾਂ ਦੇਣ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਟਿਕਟਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਇਸ ਅੰਕੜੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਢੁਕਦੀਆਂ। ਉਂਜ ਜੇਕਰ ਬੀਤੇ ’ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਕੁਝ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਪੰਜਾਹ ਫੀਸਦੀ ਸੀਟਾਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਪਰ ਮਾਣ ਸਨਮਾਨ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ ’ਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਸਭ ਤੋਂ ਫਾਡੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ’ਤੇ ਝਾਤ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸੋਨੀਆ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਪਾਟਿਲ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਅਤੇ ਸਪੀਕਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਮੀਰਾ ਕੁਮਾਰੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਵੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਣਨ ਦਾ ਮਾਣ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਦਰੋਪਤੀ ਮੁਰਮੂ ਨੂੰ, ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸੁਸ਼ਮਾ ਸਵਰਾਜ, ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ, ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸਿਮਰਤੀ ਇਰਾਨੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਬਹੁਜਨ ਸਮਾਜ ਪਾਰਟੀ ਤੇ ਤ੍ਰਿਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀਆਂ ਤਾਂ ਮੁਖੀ ਹੀ ਔਰਤਾਂ ਹਨ। ਖੱਬੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਲਕਸ਼ਮੀ ਸਹਿਗਲ ਅਤੇ ਬਰਿੰਦਾ ਕਰਤ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਤੇ ਪੋਲਿਟ ਬਿਓਰੋ ਮੈਂਬਰ ਬਣਾ ਕੇ ਮਾਣ ਦਿੱਤਾ।

ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਾਣ ਸਨਮਾਨ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰਵੱਈਆ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ’ਤੇ ਪਾਰਟੀ ਸੁਪਰੀਮੋ ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਛੱਡ ਕੇ ਆਪਣੀ ਅਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸਪਾਤਰ ਬੀਬੀ ਆਤਿਸ਼ੀ ਨੂੰ ਇਸ ਕੁਰਸੀ ਤੇ ਬਿਠਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਕੰਮ ਉਦੋਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਪੰਜ ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਹਨ। ਬੀਬੀ ਆਤਿਸ਼ੀ ਨੇ ਵੀ ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਤਾਂ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ ਹੈ ਪਰ ਉਸਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਵਾਲੀ ਸ੍ਰੀ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਦੀ ਕੁਰਸੀ ਖਾਲੀ ਛੱਡ ਕੇ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਤਾਂ ਸ੍ਰੀ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਹੀ ਹਨ, ਉਹ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਮੋਹਰ ਵਜੋਂ ਹੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਣਗੇ। ਇੱਥੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 16 ਔਰਤਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਸਮੇਂ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸ਼ੀਲਾ ਦੀਕਸ਼ਿਤ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਰਹੀ ਹੈ।

ਜੇਕਰ ਪੰਜਾਬ ’ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ 92 ਮੈਂਬਰ ਜਿੱਤੇ ਸਨ ਤੇ ਸ਼ਾਨ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖਰੜ ਤੋਂ ਅਨਮੋਲ ਗਗਨ ਮਾਨ, ਨਕੋਦਰ ਤੋਂ ਇੰਦਰਜੀਤ ਕੌਰ, ਬਲਾਚੌਰ ਤੋਂ ਸੰਤੋਸ ਕਟਾਰੀਆ, ਜਗਰਾਉਂ ਤੋਂ ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਮਾਣੂਕੇ, ਲੁਧਿਆਣਾ ਸਾਊਥ ਤੋਂ ਰਜਿੰਦਰਪਾਲ ਕੌਰ ਛੀਨਾ, ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਤੋਂ ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ, ਮੋਗਾ ਤੋਂ ਅਮਨਦੀਪ ਕੌਰ, ਮਲੋਟ ਤੋਂ ਬਲਜੀਤ ਕੌਰ, ਸੰਗਰੂਰ ਤੋਂ ਵਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਭਰਾਜ, ਰਾਜਪੁਰਾ ਤੋਂ ਨੀਨਾ ਮਿੱਤਲ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਈਸਟ ਤੋਂ ਜੀਵਨਜੋਤ ਕੌਰ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੀਆਂ ਸਨ। ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 20 ਫੀਸਦੀ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ 18 ਮੰਤਰੀ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਸਦੇ 16 ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਔਰਤਾਂ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਜੇ ਪੰਜਾਹ ਫੀਸਦੀ ਨਹੀਂ 25 ਫੀਸਦੀ ਹੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਤਾਂ ਚਾਰ ਔਰਤਾਂ ਮੰਤਰੀ ਬਣਦੀਆਂ ਸਨ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਹੀ ਔਰਤ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਈਆਂ ਅਨਮੋਲ ਗਗਨ ਮਾਨ ਤੇ ਡਾ. ਬਲਜੀਤ ਕੌਰ। ਬੀਤੇ 23 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ ਅਦਲਾ ਬਦਲੀ ਕਰਦਿਆਂ ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਅਨਮੋਲ ਗਗਨ ਮਾਨ ਤੋਂ ਵੀ ਇਹ ਅਹੁਦਾ ਖੋਹ ਲਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਕੇਵਲ ਇੱਕੋ ਹੀ ਡਾ. ਬਲਜੀਤ ਕੌਰ ਮੰਤਰੀ ਹਨ। ਇਹ 1.82 ਫੀਸਦੀ ਹਿੱਸਾ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਭਾਵ ਕੈਬਨਿਟ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੋ ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਹਨ। ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਜ ਨਵੇਂ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਏ ਗਏ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋ ਜਨਰਲ ਵਰਗ ਵਿੱਚੋਂ, ਦੋ ਅਨੁਸੂਚਿਤ ਜਾਤੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਵੱਡੀ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਜੇ ਮੈਰਿਟ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਨਿਗਾਹ ਮਾਰੀਏ ਤਾਂ ਵਿਧਾਇਕ ਬਲਜਿੰਦਰ ਕੌਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਗਠਨ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸੁਹਿਰਦਤਾ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਹ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਤੇ ਚੰਗੀ ਰਾਜਸੀ ਸਮਝ ਰੱਖਦੀ ਹੈ। ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਮਾਣੂਕੇ ਦਾ ਵੀ ਸਿਆਸੀ ਪਿੜ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਤਜਰਬਾ ਹੈ। ਅਨਮੋਲ ਗਗਨ ਮਾਨ ਨੇ ਵੀ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਨੀਨਾ ਮਿੱਤਲ ਦਾ ਵਪਾਰੀ ਵਰਗ ਵਿੱਚ ਚੰਗਾ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਂ ਪਾਰਟੀ ਹੀ ਦੱਸ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲਣ ਤੋਂ ਕਿਉਂ ਪਾਸੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੀ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਔਰਤ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਕਾਬਲ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੀ? ਕੀ ਪਾਰਟੀ ਸੁਪਰੀਮੋ ਜਾਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਇਕ ਔਰਤਾਂ ’ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਕੀ ਪੰਜਾਬ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਜਿਤਾ ਕੇ ਕੋਈ ਵੱਡੀ ਗਲਤੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਅੱਜ ਹਰ ਚੇਤੰਨ ਤੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਦੇ ਜ਼ਿਹਨ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਹਨ।

ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਕੇਵਲ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਤੋਂ ਹੀ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਬਲਕਿ ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਵੀ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਵਾਅਦੇ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਹੋਈ ਹੈ। ਚੋਣਾਂ ਸਮੇਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਪਾਉਣ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਉਹ ਨਹੀਂ ਨਿਭਾਇਆ ਗਿਆ। ਮੁਫ਼ਤ ਬੱਸ ਸਫ਼ਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਵੀ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਕਨਸੋਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਰੀ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਔਰਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਰਵੱਈਆ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਹੈ।

*   *   *   *   *

ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(5334)
ਰਚਨਾਵਾਂ ਸਬੰਧੀ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.