“ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਦਰਾਂ ਪੰਦਰਾਂ ਲੱਖ ਕਾਲੇ ਧਨ ਵਾਲਾ ਸਾਡੇ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਵਾ ਦੇਣਾ। ਜੇ ਪੀ.ਆਰ ਮਿਲ ਗਈ ਤਾਂ ...”
(28 ਅਗਸਤ 2017)

ਸੁਬ੍ਹਾ-ਸੁਬ੍ਹਾ ਫੋਨ ਖੜਕ ਰਿਹਾ ਹੈ। “ਸੁੱਖ ਹੋਵੇ! ਇੰਨਾ ਸੁਵਖਤੇ ਫੋਨ।”ਕਿੰਨਾ ਬੁਰਾ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਹੈ,ਸੁਬ੍ਹਾ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰਦਾ ਇਹ ਫ਼ੋਨ। ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪੂਰੇ ਨੌਂ ਵਜੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਲਾਕੇ ਦੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ, ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਤੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਇਹ ਕਿਹੜਾ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਹੈ। ਵੋਟਾਂ ਪੈ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਸੰਭਾਲ ਲਏ ਹਨ।...

ਫਿਰ ਅਸੀਂ ਵੀਂ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ। ਸੱਚਮੁੱਚ ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਇਲਾਕੇ ਦੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਪ੍ਰਮੰਨੀਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ ਪਹੁੰਚੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਐੱਮ.ਪੀ.,ਐੱਮ.ਐੱਲ.ਏ, ਡੀ.ਸੀ., ਐੱਸ.ਡੀ.ਐੱਮ.,ਐੱਮ ਸੀਜ਼, ਸਰਪੰਚ ਸਭ ਪਹੁੰਚੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕੁਰਸੀਆਂ ਦੇ ਸਿਰ ਤੇ ਸਜਿਆਂ ਟੈਂਟ ਆਪਣੀ ਮਗਰੂਰੀ ਵਿੱਚ ਝੂਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਦੇਰੀ ਕੀਤੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਦੀ ਰਸਮ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਡੀ.ਸੀ ਸਾਹਿਬ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹਨ ਇੱਕ ਕਾਗਜ਼ ਫੜਕੇ। ਸਭ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ ਬੋਲਣਾ ਹੈ। … ਬੋਲ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਹੁਕਮ ਹੈ। “ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਤੋਂ ਇਹ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ, ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ, ਰਾਜ ਨੂੰ, ਆਪਣੇ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਕਾਗਜ਼ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕੂੜਾ ਕਰਕਟ ਰਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਣ ਦੀ ਬਜਾਇ ਕੂੜੇ ਦਾਨ ਵਿੱਚ ਪਾਵਾਂਗੇ।”

ਹੁਣ ਇੱਕ ਐੱਮਐੱਲਏ ਤੇ ਫੇਰ ਦੂਸਰੇ ਸਭ ਮਹਿਮਾਨ ਵਾਰੋ-ਵਾਰੀ ਬੋਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਸ਼ਨ ਬੜਾ ਲੰਬਾ ਚੌੜਾ ਹੈ। ਸਟੇਜ ’ਤੇ ਚਾਹ-ਪਾਣੀ ਸਮੋਸੇ, ਲੱਡੂ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹੱਥ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਨੈਪਕਿਨ ਪੇਪਰ ਵੀ। ਸਭ ਭਾਸ਼ਨ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੁਝ ਨਾਂ ਕੁਝ ਖਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਨੈਪਕਿਨ ਨਾਲ ਹੱਥ ਸਾਫ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤੇ ਠੀਕ ਆਪਣੀ ਆਦਤ ਮੁਤਾਬਿਕ ਆਪਣੇ ਤੋਂ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਨੂੰ ਜਾਂ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਡੀਆਂ ਕੋਲ ਕਾਗਜ਼ ਸੁੱਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਥੋੜੀ-ਥੋੜ੍ਹੀ ਸਿਆਸਤ ਵੀ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਦਿਸ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਾਪਦਾ ਹੈ, ਜੇ ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਜਲਦੀ ਨਾ ਰੁਕਿਆਂ ਤਾਂ ਗੱਲ ਵਿਗੜ ਵੀ ਸਕਦੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਕੋਈ ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਹਿਮਾਨ ਬਣਨ ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਕਤਾਰ ਦੇ ਸੋਫਿਆਂ ’ਤੇ ਬੈਠਣਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਜਦ ਇੱਕ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਦੂਸਰਾ ਝਟ ਉਹ ਸੀਟ ਮੱਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਹੁਣ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਰਹੇ ਮਹਿਮਾਨ ਦਾ ਧਿਆਨ ਭੁੱਖੇ-ਤਿਹਾਏ ਬੈਠੇ ਪੰਡਾਲ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ’ਤੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਖੁਸ ਚੁੱਕੀ ਸੋਫੇ ਦੀ ਸੀਟ ਵੱਲ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਖਤਮ ਹੋਇਆ ’ਤੇ ਸਭ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਡਿਸਪੋਜ਼ੇਬਲ ਗਲਾਸ ਤੇ ਪਲੇਟਾਂ ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਆ ਕੇ ਕੜ-ਕੜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਮੈਂ ਰੁਕ ਗਈ ਹਾਂ ਦੇਖਣ ਲਈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿੰਨੇ ਕੁ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਹਾਂ। ਸਭ ਮਹਿਮਾਨ ਜਾਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਟੇਬਲ ਤੋਂ ਨੈਪਕਿਨ ਪੇਪਰ ਚੁੱਕ ਹੱਥ ਸਾਫ ਕਰ ਪਿੱਛੇ ਸੁੱਟ ਆਪਣੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਵਿਚਾਰੇ ਜਮਾਂਦਾਰ, ਜਿਹੜੇ ਖਾਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਸਨ ਤੇ ਕੁਝ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਸਨ ਪਰ ਹੁਣ ਉਹ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਝਾੜੂ ਚੁੱਕ ਫੁਸਰ-ਫੁਸਰ ਕਰਦੇ ਕੂੜਾ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।...

ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਅਸੀਂ ਕਿਤੇ ਸਫਰ ’ਤੇ ਗਏ। ਭੁੱਖ ਲੱਗੀ, ਕੇਲੇ ਲੈ ਕੇ ਖਾ ਲਏ। ਭਾਣਜੀ ਨੇ ਕੇਲੇ ਦਾ ਛਿਲਕਾ ਫੜਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, ‘ਮਾਸੀ ਜੀ, ਪਲੀਜ਼ ਇਹ ਕਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟ ਦਿਓ।’

ਮੈਂ ਕੇਲੇ ਦੇ ਛਿਲਕੇ ਫੜ ਲਿਫਾਫੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਕੇ ਕੋਲ ਰੱਖ ਲਏ। ਉਹ ਬੱਚੀ ਫਿਰ ਕਹਿੰਦੀ, “ਮਾਸੀ ਜੀ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟ ਦਿਓ।” ਮੈਂ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸਕਰਾਈ ਕਿ ਬੱਚੀ ਸੋਚਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਮਾਸੀ ਜੀ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ ਕਿ ਕੂੜਾ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਫੜੀ ਬੈਠੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੀ ਦੱਸਾਂ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਅਣਜਾਣੇ ਜਾਂ ਜਬਰੀ ਹੀ ਸਹੀ, ਮੈਂ ਕੂੜਾ ਨਾ ਖਿਲਾਰਨ ਦੀ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਫਿਰ ਸੋਚਣ ਲੱਗਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਜੇ ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੁਣ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੇ ਤਾਂ ਹੀ ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੌਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਭੋਲੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹਨ। ਭੋਲੇ ਇਸ ਲਈ ਹਨ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੱਖਾਂ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰ ਲਿਆ ਕਿ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਅਤੇ ਚੁਕਾਉਣ ਨਾਲ ਸਾਡਾ ਦੇਸ਼ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਰਾਦਾ ਮਾੜਾ ਨਹੀਂ, ਸੋਚ ਮਾੜੀ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਹੈ ਸਾਡੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਸਭ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ। ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਭ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਮਨ ਸਾਫ਼ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਦੇਖੋ ਪਿਆਰੇ ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੇ ਇੰਡੀਆ ਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸਕੀਮਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਪਿਊਟਰ ਦੀ ਬੇਸਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਣੀ ਸੀ। ਬੱਚੇ ਤੇ ਹੋਰ ਲੋਕ ਤਾਂ ਡਿਜੀਟਲ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕੇ ਭਾਵ ਬੇਸਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕੇ ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਸੈਂਟਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਨਾਮ ਬਣ ਗਿਆ। ਵਗਦੀ ਗੰਗਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਨਹਾਏ (ਨਾਤੇ)। ਸੈਂਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀਆਂ ਲੱਗੀਆਂ, ਲੋਕ ਘਰੋ ਘਰ। ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਉਹ ਘਰ ਆ ਜਾਣਗੇ। ਵੈਸੇ ਵੀ ਆਪਾਂ ਕਿਹੜਾ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਰੋਜ਼ ਕੰਪਿਊਟਰ ਸੈਂਟਰ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਿਖਲਾਈ ਸੈਂਟਰ ਜਾਈਏ। ਪਰ ਭੋਲੇ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੇ ਭੋਲਿਓ ਲੋਕੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੀ ਪਤਾ ਤੁਸੀਂ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੇ ਪਰ ਤੁਹਾਡੇ ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ ਹਨ, ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ।

ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਸਿਸਟਮ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਠੱਗੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਸਭ ਕੁਝ ਆਨਲਾਈਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਦੋਖੋ ਆਨਲਾਈਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਸੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਹੈ, ਝੂਠ ਨਹੀਂ। ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੰਪਿਊਟਰ ਵਿੱਚ ਭਰਿਆ ਗਿਆ ਉਹ ਮਿਟ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਰਹਿੰਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਤੱਕ ਰਿਕਾਰਡ ਰਹੇਗਾ।

ਦੋ ਸਾਲ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦਾ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ, ਬਹੁਤ ਸਮਝਾਇਆ ਪਰ ਸਕੂਲ ਨਹੀਂ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਦੇਖ ਤੜਫਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਸਕੂਲ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਲੈ ਰਿਹਾ। ਸਭ ਦੀਆਂ ਮਿੰਨਤਾਂ ਕਰਕੇ ਦੇਖ ਲਈਆਂ, ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਨਿੱਕਲਿਆ। ਆਖੀਰ ਖਾਸੀ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸ ਦੇ ਕੇ ਪ੍ਰੀ (ਮੁੱਢਲਾ) ਸਿਲੇਬਸ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੇਰੇ ਵੀ ਪੈਰ ਧਰਤੀ ’ਤੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਨੂੰ ਸਕੂਲ ਵਾਲੇ ਮੋੜ ਨਹੀਂ ਸਕਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਟੈਸਟ ਪਾਸ ਕਰ ਲਵੇਗਾ। ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਉਸ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਕੂਲ ਗਈ। ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਮੈਡਮ ਨੇ ਸਾਫ਼ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਰਵੇ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਬੱਚਾ ਘਰ ਫਿਰਦਾ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਇਆ। ਮੈਂ ਕਿਹਾ , “ਪਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੱਚਾ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸੇ ਹੀ ਕਿਰਾਏ ਦੇ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਬੱਚਾ ਬਾਹਰੋਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਮੁਹੱਲੇ ਦਾ ਹੀ ਹੈ।” ਪਰ ਮੈਡਮ ਜੀ ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਸਭ ਕੁਝ ਆਨਲਾਈਨ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਨੌਕਰੀ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ। ਬਸ ਇਹੀ ਹੈ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ। ਆਨਲਾਈਨ ਨੇ ਨੌਕਰੀ ਬਚਾ ਦਿੱਤੀ ਪਰ ਬੱਚੇ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਖਤਮ। ਮਨ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ।...

ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਦੋ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਇੱਕ ਹੀ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਐਕਸੀਡੈਂਟ ਹੋਇਆ ਦੇਖ ਕਾਰ ਰੋਕ ਲਈ। ਸਹਿਕਦੇ ਜ਼ਖਮੀ ਨੂੰ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਪਾਇਆ, ਗੱਡੀ ਹਸਪਤਾਲ ਨੂੰ ਮੋੜ ਲਈ। ਦੂਸਰਾ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ‘ਮੈਂ ਚੱਲਦਾ ਹਾਂ’ ਕਹਿ ਕੇ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ’ਤੇ ਜਾ ਆਨਲਾਈਨ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਗਾਈ ਪਰ ਇਸ ਸਹਿਕਦੇ ਜ਼ਖਮੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਣ ਵਾਲੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਗੁਆਚ ਗਈ।...

ਮੰਨੇ ਪ੍ਰਮੰਨੇ ਨਿੱਜੀ ਸਕੂਲ ਦੇ ਸੰਚਾਲਕ ਨਾਲ ਅਚਾਨਕ ਮੁਲਾਕਾਤ ਹੋ ਗਈ। ਚਾਹ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਿਆਂ ਪੁੱਛ ਬੈਠੀ, “ਮੈਡਮ ਤੁਹਾਡੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆਂ ਗਏ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਪੀ.ਆਰ. ਮਿਲ ਗਈ?” ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਥੂ (ਹੱਥੂ) ਆਉਂਦਿਆਂ-ਆਉਂਦਿਆਂ ਮਸਾਂ ਬਚਿਆ, “ਨਹੀਂ, ਨਹੀਂ, ਪੀ.ਆਰ. ਕੀ ਕਰਨੀ ਆਂ। ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਸੁਣਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੋਦੀ ਜੀ ਨੇ ਪੰਦਰਾਂ ਪੰਦਰਾਂ ਲੱਖ ਕਾਲੇ ਧਨ ਵਾਲਾ ਸਾਡੇ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਵਾ ਦੇਣਾ। ਜੇ ਪੀ.ਆਰ ਮਿਲ ਗਈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਪੈਸੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣੇ।”

ਮੈਂ ਲਾਜਵਾਬ, ਪੰਦਰਾਂ ਲੱਖ ਲਈ ਬੱਚੇ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਸਵਾਹ ਕਰਤਾ, ਪੀ. ਆਰ. ਨਾਂ ਲਈ ਤਾਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਰੱਖਣਾ ਨਹੀਂ ਤੇ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਆਉਣਾ। ਧੋਬੀ ਦੇ ਕੁੱਤੇ ਵਾਲੀ ਹੋਊ।...

ਸਾਡੇ ਪਿਆਰੇ ਮੋਦੀ ਜੀ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਤਸਵੀਰ, ਜਿਹੜੀ ਸਿਰਫ਼ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦਿਸਦੀ ਹੈ, ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਾਂ ਕਚਿਹਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤਲਾਕਾਂ ਲਈ ਲਾਈਨਾਂ ਲੱਗੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਕੇ ਉਮਰ ਭਰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਰਹਿਣ ਦੀਆਂ ਕਸਮਾਂ ਖਾਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਜਾਤਾਂ, ਨਸਲਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਰੋੜੇ ਮਾਰ-ਮਾਰ ਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਗਊ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਖਤ ਕਾਨੂੰਨ ਬਣੇ ਹਨ, ਲਾਗੂ ਵੀ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਹ ਗੱਲ ਬੁਰੀ ਨਹੀਂ, ਜਾਨ ਤਾਂ ਜਾਨ ਹੈ ਭਾਵੇਂ ਕੀੜੀ, ਹਾਥੀ ਜਾਂ ਗਊ ਦੀ ਹੋਵੇ। ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਬੰਦਾ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਵੱਢ ਰਿਹਾ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਜਿਸ ਲਈ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ, ਨਾਂ ਮਾਤਰ ਸਾਜਾਵਾਂ ਹਨ। ਇਹ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸ ਰਾਜੇ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਜਿਵੇਂ ਰਾਜਾ ਆਪਣੇ ਘਰ ਸੰਤਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਦੂਸਰੇ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਜਿਆਂ ਦੀਆਂ ਸਮਝਦਾਰ ਰਾਣੀਆਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਬਲੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣ ਦਿੰਦੀਆਂ ਸਗੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੋਦ ਲੈ ਲੈਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਪਰ ਸਾਡੇ ਰਾਜੇ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀ ਚਲਦੀ ਹੀ ਕਿੱਥੇ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਕਹਿ ਸਕੇ ਕਿ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਔਲਾਦ ਸਮਝੋ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬਲੀ ਨਾ ਦਿਓ।...

ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਡਿਜੀਟਲ ਦੇ ਲੋਕ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਏ ਰੋਜ਼ਾਨਾਂ ਕਮਾ ਰਹੇ ਹਨ ਨੌਕਰੀਆਂ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ, ਬਾਹਰ ਭੇਜਣ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਚੁਰਸਤੇ (ਚੁਰਾਹੇ) ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਮਜ਼ਦੂਰ ਪੇਟ ਦੀ ਅੱਗ ਬੁਝਾਉਣ ਲਈ ਸੌ-ਸੌ, ਦੋ-ਦੋ ਸੌ ’ਤੇ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।...

ਇੱਕ ਪਾਸੇ ‘ਪੌਦੇ ਲਗਾਓ ਜੀਵਨ ਬਚਾਓ’ ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਚਾਰੇ ਮਾਸਟਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ, ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲਗਾ ਕੇ ਸਕੂਲਾਂ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਨੂੰ ਹਰਾ-ਭਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਕਿ ਜਦ ਤੱਕ ਬੱਚੇ ਜਵਾਨ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਪੌਦੇ ਵੀ ਜਵਾਨ। ਪਰ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸੜਕਾਂ ਦਾ ਜਾਲ ਵਿਛਾ ਰਹੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਧੜਾ-ਧੜਾ ਵੱਢ ਰਹੇ ਹਨ, ਸੌ, ਦੋ-ਸੌ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਜਵਾਨ ਹੋਏ ਦਰਖਤਾਂ ਨੂੰ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਆਪਣੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ ਕਰ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰ ਲੋਕ ਮਨਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਵਾਨ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲ ਜਸ਼ਨ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂ ਨੋਟਿਸ ਵਗੈਰਾ ’ਤੇ ਡਿਸਕਸ ਕਰਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਧੰਦੇ ਦਾ ਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਕਰਦੇ ਹਨ ਬਦਨਾਮ।

ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰੁਲਦਾ ਹੈ ਗਰੀਬ ਝੁੱਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਕੁੱਤਿਆਂ ਲਈ ਖਾਸ ਘਰ ਹਨ ਅਮੀਰਾਂ ਕੋਲ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਸਾਨ, ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਕਿਸਾਨ ਤੇ ਜੈ ਕਿਸਾਨ ਦੇ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਨਾਹਰੇ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜੇ ਤੇ ਫਿਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਬਹੁਤੀ ਫੁਸਰ-ਫੁਸਰ ਤੇ ਹਲਚਲ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਵੈੱਲ ਐਜੂਕੇਟਡ ਅਧਿਆਪਕ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਬਲੈਕਮੇਲ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਦਰਾਂ-ਪੰਦਰਾਂ ਹਜ਼ਾਰ ਦੇ ਚੈੱਕ ਸਾਈਨ ਕਰਵਾ ਕੇ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਤਨਖਾਹ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਵੀਹ ਰੁਪਏ ਦੀ ਭਾਨ ਮੁੱਠੀ ਵਿੱਚ ਲਈ ਦਸ ਰੁਪਏ ਦੀ ਥਾਲੀ ਨੂੰ ਉਡੀਕਦੀ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਗਰੀਬ ਬੱਚੀ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਇਸੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਅਫਸਰਾਂ ਅਤੇ ਪਹੁੰਚ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਟਿਫਨ ਪੈਕ ... ਬੱਸ ਇਹੀ ਹੈ ਸਾਡਾ ਡਿਜੀਟਲ ਇੰਡੀਆ।

*****

(813)

ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.)