“ਚੇਤਨ ਤੇ ਅਣਖੀ ਲੋਕ ਠੂਠਾ ਨਹੀਂ ਫੜਦੇ। ਆਪਣੇ ਏਕੇ ਨਾਲ ...”
(7 ਅਗਸਤ 2021)
ਕਨੇਡਾ ਦੀ ਇੱਕ ਖਬਰ: ਬਰੈਂਪਟਨ ਲਾਗੇ ਹੈ ਸ਼ਹਿਰ ਵੁਆਨ। ਇੱਕ ਜੋੜਾ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਬੈਕਯਾਰਡ ਵਿੱਚ ਕਾਟੋਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਪਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਕਾਨੂੰਨ ਮੁਤਾਬਕ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨੋ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ। ਨਾ ਹਟਣ ’ਤੇ ਹੋਇਆ 615 ਡਾਲਰ ਜੁਰਮਾਨਾ। ਹਰੇਕ ਜੀਵ ਨੂੰ (ਮੁਫਤਖੋਰਾ ਨਾ ਬਣਾ ਕੇ) ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਜੋਗਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਉੱਥੋਂ ਦਾ ਕਾਨੂੰਨ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਹੋਣ ਦਾ ਢੰਡੋਰਾ ਪਿੱਟ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਸਾਡੇ 85 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਰੋਟੀ ਦਾ ਜੁਗਾੜ ਕਰਨ ਜੋਗੇ ਨਹੀਂ। ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਭੋਜਨ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ। ਸਵੈਮਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਮੁਫਤ ਰਾਸ਼ਨ ਦੀ। ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਰਾਹੀਂ ਕਿਰਤ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀ ਲੋੜ ਮੁਤਾਬਕ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਹੀ ਅਸਲੀ ਹੱਲ ਹੈ।
ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਮੁਫਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ। ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੀ ਕਿਰਤ ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਲੁੱਟ ਵਿੱਚੋਂ ਉਸਦਾ ਬਹੁਤ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹਿੱਸਾ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵਾਪਸ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਹੈ ਮੌਜੂਦਾ ਸਿਸਟਮ ਦੀ ਦੇਣ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੀ ਸਿਰ। ਜਚਾਉਣਾ ਇਹ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਗਰੀਬ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗੂਣੀ ਰਿਆਇਤ ਦੇ ਕੇ ਉਸਦੀ ਪੂਰੀ ਡੌਂਡੀ ਪਿੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਘਰਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਚੁਪੀਤੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਗੱਫੇ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਅਣਖ ਨਾਲ ਟੱਬਰ ਪਾਲਣ ਲਈ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਨਾ ਕਿ ਮੰਗਤੇ ਬਣ ਕੇ ਜਿਊਣਾ।
ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਕੇ ਕਿਰਤੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਹੱਕ ਵੀ ਖੋਹਣ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹਨ। ਗਲਤ ਪਾਲਸੀਆਂ ਕਾਰਨ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਮੌਕੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਘਟ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕਿਰਤੀ ਵਰਗ ਦੇ ਦੁਖੀ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਮਚੀ ਹੋਈ ਹਾਹਾਕਾਰ ਵੱਲ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧਿਆਨ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਦੇਸ ਦਾ ਸਰਮਾਇਆ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਧਨ ਕੁਝ ਕੁ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਨੂੰ ਦੇਸ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਹਰਗਿਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਲੋਕ ਹੀ ਦੇਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਪੱਧਰ ਹੀ ਦੇਸ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਅਸਲ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਦਾ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਪਰਚਾਰ ਕਰ ਲਈਏ, ਦੇਸ ਦੇ ਸਾਧਨ ਕੁਝ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਨਾਲ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ। ਕਿਸਾਨ, ਛੋਟੇ ਦੁਕਾਨਦਾਰ, ਛੋਟੇ ਸਨਅਤਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਰਤੀ ਲੋਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਪਣੇ ਸੀਮਤ ਸਾਧਨ ਹਨ ਤੇ ਕਿਸੇ ਹੱਦ ਤੱਕ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਹਨ, ਨੂੰ ਵੀ ਵੱਡੇ ਮਾਲਾਂ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹ ਅਤੇ ਖੇਤੀ ਲਈ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਲੁਕਵੇਂ ਢੰਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਧਨਾਂ ਉੱਤੇ ਸਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਾਂ ਉਹ ਲੋਕ ਵੀ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣੇ। ਸਾਧਨ ਵਿਹੂਣੇ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬੰਧਕ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਵਾਂਗ ਵਰਤਿਆ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਭੁੱਖਮਰੀ ਵਰਗੀ ਹਾਲਤ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਠੂਠਾ ਆ ਜਾਣਾ ਹੈ। ਪਰ ਚੇਤਨ ਤੇ ਅਣਖੀ ਲੋਕ ਠੂਠਾ ਨਹੀਂ ਫੜਦੇ। ਆਪਣੇ ਏਕੇ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।)
(2938)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: