“ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਮਨਪਸੰਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਦਾਚਿੱਤ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਬੇਦੋਸ਼ੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖੂਨ ...”
(25 ਅਕਤੂਬਰ 2023)
ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ, ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਅਸਾਧਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨੇਕੀ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਉੱਚ ਨੈਤਿਕ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਣ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਜਾਣਨਾ ਅਕਸਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ ਦੋਹਰੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਮਾਲਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੀ ਇੱਕ ਤਾਜ਼ਾ ਉਦਾਹਰਣ ਹਮਾਸ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਕੁਝ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਲਈ ਕਾਹਲੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਏਕਤਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਲੜਾਈ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਗਈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰ ਬਦਲਣ ਲੱਗ ਪਈ।
ਅਚਾਨਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵੈ-ਘੋਸ਼ਿਤ ਨੇਕ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਦੀ ਲੋੜ ’ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਰਹਿਮ ਅਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਦੀ ਵਕਾਲਤ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਸੱਤਾ ਉੱਤੇ ਸਥਾਪਤ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾਯੋਗ ਜਾਪਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਕਠੋਰ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਸਚਾਈ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਮਾਸ ਦੇ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਨੂੰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨਾ ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਯੁੱਧ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਲੜਾਕੂਆਂ ਤੋਂ ਲੜਾਕੂਆਂ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਬਹੁਤ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਸੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਥਿਤੀ ਦੀਆਂ ਜਟਿਲਤਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਬਦਲ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹਾ ਪਾਖੰਡ ਹੁੰਦਾ ਦੇਖਣਾ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਹੈ।
ਇਹ ਵਿਅਕਤੀ, ਜੋ ਨੇਕੀ ਦੇ ਚੈਂਪੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਸਮੇਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਦੋਸਤ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਵਿਚਕਾਰ ਰੇਖਾਵਾਂ ਧੁੰਦਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਮਦਰਦੀ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਕਾਲ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੋਚੀ-ਸਮਝੀ ਪਹੁੰਚ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਡੰਗ ਟਪਾਊ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਿੱਥੇ ਨੈਤਿਕ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ਦੀ ਅਕਸਰ ਘਾਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਲਈ ਜਵਾਬਦੇਹ ਠਹਿਰਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਨੇਕੀ ਦੇ ਨਕਾਬ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਤਦ ਹੀ ਅਸੀਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸੱਚੀ ਦਇਆ ਅਤੇ ਸਮਝ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
17 ਅਕਤੂਬਰ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਗਾਜ਼ਾ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ’ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਨਾਲ ਕੋਈ ਪੰਜ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚੇ ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਸਨ, ਜੋ ਜ਼ੇਰੇ ਇਲਾਜ ਸਨ। ਬੇਸ਼ਕ ਇਸਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੋਂ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਭੱਜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਮਾਸ ਨੇ ਬੰਬਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਦੂਜੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ’ਤੇ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਇੱਕ ਬੇਹੱਦ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਤੇ ਖੌਫ਼ਨਾਕ ਹਮਲਾ ਹੈ। ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਵੱਲੋਂ ਗਾਜ਼ਾ ਪੱਟੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ’ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਬੰਬਾਰੀ ਨਾਲ ਘਰ ਤਬਾਹ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਬੱਚੇ ਬੁੱਢੇ, ਔਰਤਾਂ ਬੇਹਾਲ ਹਨ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਆ ਲਿਆ ਹੈ। ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੋਕ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਰਾਹ ਤਰਾਹ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ, ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਥਿਤ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਲਈ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲ ਉਂਗਲ ਉਠਾਈ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਬੂਤ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹ ਦੀ ਸੰਭਾਵਿਤ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਕਾਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਅਸਥਿਰ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਟਿਲਤਾ ਦੀ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਪਰਤ ਜੋੜ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਯੁੱਧ, ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸ਼ਬਦ ਜੋ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬੇਹੱਦ ਤਬਾਹੀ ਅਤੇ ਬੇਹੱਦ ਬੇਚੈਨੀ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਕੋਈ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਫਿਰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਮੰਦਭਾਗੀ ਹਕੀਕਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਕਠੋਰ ਹਕੀਕਤਾਂ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਪਰ ਰਹੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰੇਰਿਤ, ਮੁਸ਼ਕਲ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਯੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਰਾਹ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਾਲਾਤ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜ਼ਮੀਨੀ ਘਟਨਾਵਾਂ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਹੰਗਾਮੇ ਦੇ, ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੱਚਮੁੱਚ ਭਿਆਨਕ ਵੀਡੀਓ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਵੀਡੀਓ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਔਰਤ ਨੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੰਧਕ ਬਣਾਏ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡਰਾਉਣੇ ਤਜਰਬਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਵਿਅਕਤੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਔਰਤਾਂ ਉੱਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣਾ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਹੈ ਜਿਹੜੀਆਂ ਇਸ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਉੱਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਸੋਚਣ ਲੱਗਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਮਾਜ ਅਜਿਹੇ ਵਿਵਹਾਰ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਵੇਗਾ? ਇਹ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਸਾਨੂੰ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਦੀਆਂ ਜਟਿਲਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜਾਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਅਜਿਹਾ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਲੱਭਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਫੈਲਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਾਇਡਨ ਦੀਆਂ ਹਾਲੀਆ ਕਾਰਵਾਈਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਤਲ ਅਵੀਵ ਵੱਲ ਭੱਜਣਾ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ’ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨਾ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਸ ਨਾਜ਼ੁਕ ਪਲ ’ਤੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਲੋੜੀਂਦੇ ਨਾ ਹੋਣ। ਇਸਦੀ ਬਜਾਏ, ਸ਼ਾਇਦ ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੂੰ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਲਈ, ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਵੱਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵਿਤ ਕਦਮ ਇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਭਾਵੀ ਉਤਪ੍ਰੇਰਕ ਵਜੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਰਤ ਸਾਰੇ ਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰੇ। ਬੰਦੀ ਬਣਾਏ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਵਾਪਸੀ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦੇ ਕੇ ਅਸੀਂ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਉਸਾਰੂ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਆਧਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਹਮਾਸ ਦੀਆਂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਫੈਸਲਿਆਂ ਨੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਅਮਨਪਸੰਦ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਕਦਾਚਿੱਤ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਕਿ ਬੇਦੋਸ਼ੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਖੂਨ, ਧਰਮ, ਜਾਤ, ਊਚ-ਨੀਚ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨਾਮ ’ਤੇ ਵਹਾਇਆ ਜਾਵੇ। ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ ਚੰਗੇਜ਼ ਖਾਨਾਂ, ਤੈਮੂਰਾਂ, ਮੁਸੋਲਿਨੀਆਂ ਤੇ ਹਿਟਲਰਾਂ ਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸ ਨੇ ਕਦੇ ਮੁਆਫ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਅਤੇ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਜੇਤੂ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸੱਤਾਧਾਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਜ਼ਾਲਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਲਿਸਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਲੰਬਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਬੰਦ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਸਭ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਸਰੇ ਨਾਲ ਰਲ਼ ਮਿਲ ਕੇ ਪਿਆਰ, ਅਮਨ-ਅਮਾਨ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨਾਲ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਯੁੱਧ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਭਿਆਨਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹਰ ਸ਼ੈਅ ਨੂੰ ਭਸਮ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਤੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕਿਨਾਰਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੂਰ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹਿੰਦਾ ਹੈ।
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(4422)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: (