“ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 35 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ...”
(21 ਨਵੰਬਰ 2021)
ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਰੀਰ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅੰਗ ਦਿਲ ਹੈ ਜੋ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਲਗਾਤਾਰ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਦੁਨਿਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਵਧਦੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ, ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਸਨ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ 35 ਤੋਂ 40 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਾਡਾ ਖਾਣ-ਪੀਣ, ਲਾਈਫ ਸਟਾਇਲ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਟ ਡਿਸੀਜ਼ ਦੀ ਹਿਸਟਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਗਲਤ ਆਦਤਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਦਿਲ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਗ੍ਰਸਤ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਸਰਕੂਲੇਸ਼ਨ ਦਾ ਕੰਮ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਕਈ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ (ਹਾਰਟ ਮੱਸਲਜ਼) ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਦਿਲ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ, ਜਿਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਅੱਗੇ ਚਤਲਕੇ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਇਸਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
ਦਿਲ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਹਾਰਟ ਮੱਸਲਜ਼ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਹੀ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਰਟ ਮਸਲਜ਼ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਖਾਣ-ਪੀਣ ਅਤੇ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਦਿਲ ਜਾਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਲੱਛਣ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ੁਰੁਆਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਮਤਲੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਲਗਾਤਾਰ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀ ਜਲਨ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਾਓ।
ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ
ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਵੀ ਅਨਿਯੰਤ੍ਰਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹਾਰਟ ਅਟੈਕ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੇਸ਼ਰ ਨਾਪਣ ਲਈ ਮਸ਼ੀਨ ਸੌਖ ਨਾਲ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਡਿਜਿਟਲ ਮਸ਼ੀਨ ਨਾਲ ਵੀ ਆਪਣਾ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਚੈੱਕ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਮੋਢੇ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਰਦ
ਕਮਜ਼ੋਰ ਦਿਲ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੇ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਤੌਰ ’ਤੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਰਦ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਹ ਦਰਦ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਦਰਦ ਕਦੇ ਕਦੇ ਦਰਦਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਰਦ ਦੀ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਮੈਡੀਕਲ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਐਨਜਾਇਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਧੇ ਹਿਰਦਾ ਵਿੱਚ ਰਕਤ ਦੇ ਅਨਿਯਮਿਤ ਅਤੇ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਪਰਵਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਮੋਢਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਲੇਕਿਨ ਮੋਡੇ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦਰਦ ਬਣੇ ਰਹਿਣਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦਿਲ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਘੁਰਾੜੇ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਸਾਹ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਜਾਂ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਦੇ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਜਾਂ ਘੁਰਾੜੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਘੁਰਾੜਿਆਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਲੀਪ ਐਪਨਿਆ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਬਿਸਤਰੇ ’ਤੇ ਲੰਮੇ ਪੈਣ ’ਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਔਬਸਟਰੱਕਟਿਵ ਸਲੀਪ ਐਪਨਿਆ (ਓ ਐੱਸ ਏ) ਵੀ ਹਿਰਦਾ ਰੋਗ ਨੂੰ ਅਰੰਭ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਘੁਰਾੜੇ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਸਣ ’ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਉ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਧਮਨੀਆਂ ਦੇ ਬਲਾਕ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਹਾਲਤ ਨੂੰ ਮੈਡੀਕਲ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਬੇਚੈਨੀ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਦੀ ਅਤੇ ਜੁਕਾਮ ਦਾ ਬਣੇ ਰਹਿਣਾ
ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਦੀ ਅਤੇ ਜੁਕਾਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਬਣੇ ਰਹਿਨਾ ਵੀ ਦਿਲ ਦੀ ਰੋਗ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿੱਚ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਹਤ ’ਤੇ ਭਾਰੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਜੁਕਾਮ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਤੋਂ ਬਲਗ਼ਮ ਬਣਨਾ ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ’ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ
ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਜਾਂ ਸਾਹ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹਿਰਦੇ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਲ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਜਾਂ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰ ਪਾਉਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਹ ਦੀ ਕਮੀ ਏਥੇਰੋਸਕਲੇਰੋਸਿਸ, ਦਿਲ ਦੀ ਧਮਣੀ ਦਾ ਰੋਗ, ਕੰਜੈਸਟਿਵ ਹਾਰਟ ਫੇਲਿਅਰ ਅਤੇ ਹਾਰਟ ਵਾਲਵ ਡਿਸੀਜ਼ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਗਾਤਾਰ ਸਾਂਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਤਕਲੀਫ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਚਿਕਿਤਸਕ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ।
ਇਹ ਲੱਛਣ ਦਿਸਣ ’ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਾਕਟਰ ਕੋਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦਿਲ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਤੁਰੰਤ ਇਲਾਜ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਸੰਤੁਲਿਤ ਖਾਣ ਪੀਣ ਅਤੇ ਤੰਦਰੁਸਤ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਆਪਣਾ ਕੇ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹੋ।
*****
ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
(3158)
(ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਲਈ: