RajKaurKamalpur7ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੋਸਤੀ ਪੈਸੇਰੁਤਬੇ ਅਤੇ ਪਦਵੀਆਂ ਉੱਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਪੈਸੇ ਵਾਲੇ ...
(23 ਜੁਲਾਈ 2025)


ਦੋ+ਸਤ ਭਾਵ ‘ਦੋ ਸਚਾਈਆਂ’ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈ ਦੋਸਤੀ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ ਦੋਸਤੀ
ਦੋਸਤੀ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਅਜਿਹਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਚੁਣਦੇ ਹਾਂਅੱਜ ਸੱਚੀ ਦੋਸਤੀ ਕਿਸੇ ਕਰਮਾਂ ਵਾਲੇ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈਅੱਜ ਦੋਸਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈਕਹਿਣ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਦੋਸਤ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਪਰ ਪਿੱਠ ਮੋੜਨ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਈਰਖਾ, ਸਾੜਾ, ਵੈਰ-ਭਾਵਨਾ, ਦੂਈ ਦਵੈਤ ਆਦਿ ਜਿਹੇ ਔਗੁਣਾਂ ਨਾਲ ਭਰੇ ਪਏ ਹਾਂਦੋਸਤੀ ਦੇ ਘਰ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਹਨ‘ਯਾਰ ਮਾਰ ਕਰਨੀ’ ਦੋਸਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ’ਤੇ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਕਲੰਕ ਹੈ

ਦੋਸਤੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤਕਲੀਫ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੀ, ਬਲਕਿ ਰੋਣ ਲਈ ਮੋਢਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈਦਿਲ ਧਰਾਉਣ ਲਈ ਧੀਰਜ ਤੇ ਹੌਸਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈਜੇ ਤੁਸੀਂ ਭੁੱਖੇ ਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਬਲਕਿ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੇ ਤੇ ਦਿਲ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਸਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈਸੱਚੀ ਦੋਸਤੀ ਵਿੱਚ ਖੁਦਗਰਜ਼ੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਇਹ ਤਾਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰਥ ਤੋਂ ਨਿਭਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈਇਸ ਦੋਸਤੀ ਵਿੱਚ ‘ਮੈਂ’ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ‘ਤੂੰ’ ਹੁੰਦੀ ਹੈਇਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਡੇਗ ਕੇ ਜਾਂ ਪਿੱਛੇ ਧੱਕ ਕੇ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਕਾਹਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਬਲਕਿ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਣ ਦਾ ਧੀਰਜ ਤੇ ਠਰ੍ਹੰਮਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈਦੋਸਤੀ ਦੀ ਸਹੀ ਪਛਾਣ ਤਾਂ ਸੰਕਟ ਤੇ ਮੁਸੀਬਤ ਸਮੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈਪਰ ਹੁਣ ਇਸ ਤੋਂ ਉਲਟ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਪਛਾਣ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਜਾਂ ਤਰੱਕੀ ਵੇਲੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈਕੀ ਤੁਹਾਡਾ ਦੋਸਤ ਤੁਹਾਡੀ ਖੁਸ਼ੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਕੀ ਉਹ ਤੁਹਾਡੀ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਕਾਮਯਾਬ ਮੁਕਾਮ ’ਤੇ ਪਹੁੰਚਦਿਆਂ ਦੇਖਕੇ ਉੰਨਾ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿੰਨਾ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਲਈ? ਜੇ ਹਾਂ! ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਹੀਰਾ ਕਦੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਗਵਾਓ ਨਾ, ਉਸਦਾ ਲੜ ਘੁੱਟਕੇ ਫੜ ਲਵੋਆਪ ਵੀ ਉਹੋ ਜਿਹੇ ਬਣ ਜਾਵੋ

ਹਰ ਇਨਸਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਛ ਕਮੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨਸੱਚਾ ਦੋਸਤ ਉਹੀ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਕਮੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਵੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਹਾਡਾ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਕਰੇਇਹ ਨਹੀਂ ਕਿ ਬਾਤਾਂ ਦੇ ਬਤੰਗੜ ਬਣਾ ਕੇ ਤੁਹਾਡਾ ਢੰਡੋਰਾ ਪਿੱਟਦਾ ਫਿਰੇਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਡੁੰਘੇ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਵੋਂ ਤਾਂ ਦੋਸਤ ਦੇ ਬੋਲ ਮੱਲਮ-ਪੱਟੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਡਰ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਹੋਵੋਂ ਤਾਂ ਦੋਸਤ ਪਹਾੜਾਂ ਵਰਗਾ ਜੇਰਾ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਆ ਖਲੋਂਦਾ ਹੈਸੱਚੇ ਦੋਸਤ ਦੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਤੁਸੀਂ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ 11 ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋਤੰਗੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਵਾਰੀਆਂ ਤੁਹਾਡੇ ਰਸਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀਆਂ

ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਦੀ ਔਰਤ ਨਾਲ ਮਰਦ ਦੀ ਮਰਦ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈਨੌਜਵਾਨ ਮੁੰਡੇ ਕੁੜੀਆਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰਕ ਖਿੱਚ ਅਤੇ ਸਵਾਰਥ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈਇਸ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤੀ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਕਈ ਵਾਰੀ ਦੋਵੇਂ ਜਣੇ ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇਕਈ ਇਕੱਠੇ ਮਰ ਵੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇਪਰ ਦੋਸਤੀ ਇਕੱਠੇ ਮਰਨ ਦਾ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਇਕੱਠੇ ਜਿਊਣ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਗੁਰੂ ਇੱਕ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਰੁਚੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹੋਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਵਧੀਆ ਨਿੱਭਦੀ ਹੈਕਹਿਣ ਨੂੰ ਤਾਂ ‘ਪਿਆਲੇ ਦੇ ਯਾਰ’ ਵੀ ਦੋਸਤ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਨੇ

ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਮਝੇਤੁਹਾਨੂੰ ਉਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰੇ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਤੁਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੋਕਾਚਾਰੀ, ਚਲਾਕੀ, ਸਵਾਰਥ ਨਾ ਹੋਵੇ

ਇਹ ਵੀ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੋਸਤੀ ਪੈਸੇ, ਰੁਤਬੇ ਅਤੇ ਪਦਵੀਆਂ ਉੱਤੇ ਟਿਕੀ ਹੋਈ ਹੈਪੈਸੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਸਭ ਮਿੱਤਰ ਹਨਜੇ ਤੁਸੀਂ ਅਮੀਰ ਹੋ ਤਾਂ ਦੋਸਤ ਵਜੋਂ ਤੁਹਾਡਾ ਤੁਆਰਫ ਕਰਵਾਉਣਾ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਨ ਸਮਝਦੇ ਹਨਨਹੀਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਕੌਣ ਤੇ ਮੈਂ ਕੌਣ

ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਇੱਕ ਦੋਸਤ ਨੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀ ਲਿਖੀਉਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ‘ਤੂੰ’ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕੀਤਾਦੂਜੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਬੁਰਾ ਮਨਾਇਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ‘ਤੁਸੀਂ’ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀਪਰ ਪਹਿਲੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ‘ਤੁਸੀਂ’ ਸ਼ਬਦ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ‘ਤੂੰ ਹੀ ਤੂੰ’, ਤੂੰ ਮੇਰਾ ਰਾਖਾ, ਆਦਿ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂਸੋ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇਰਾ ਦਰਜਾ ਰੱਬ ਵਰਗਾ ਹੈ ‘ਰੱਬ ਵਰਗਾ ਆਸਰਾ ਤੇਰਾ … ਦਿਸਦਾ ਰਹਿ ਮਿੱਤਰਾ’ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿਲੇ ਦੂਜੇ ਦੋਸਤ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਨੂੰ ਗਲ ਨਾਲ ਲਾ ਲਿਆਅੱਜ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਦੋ ਸਾਥੀਆਂ ਬਾਲਾ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ ਦੇ ਸਾਥ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅੱਜ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜੀ ਤੇ ਸੁਦਾਮੇ ਵਰਗੀਆਂ ਦੋਸਤੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲੱਭਦੀਆਂ

ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਦੋਸਤ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੁਹਾਡੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿਵੇਂ ਭੈਣ, ਮਾਂ, ਭਰਾ, ਭਾਬੀ ਆਦਿ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਅਨੁਸਾਰ ਪਤੀ-ਪਤਨੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਦੋਸਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇਇੱਕ ਨੇ ਕਹੀ ਦੂਜੇ ਨੇ ਸੁਣੀਬੱਸ ਦੋਸਤ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਓਹਲਾ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਹਿਚਕਚਾਹਟ ਦੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਉਲਝਣਾਂ ਸੁਲਝਾ ਸਕੀਏਦੋਸਤ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਹੀ ਹੱਲ ਮਿਲ ਜਾਵੇਤੁਸੀਂ ਮਨ ਹੌਲ਼ਾ ਕਰਕੇ ਸੁਖ ਦੀ ਨੀਂਦ ਸੌਂ ਸਕੋਂ ਤੇ ਚੈਨ ਨਾਲ ਜਾਗ ਸਕੋਦੋਸਤ ਤੁਹਾਡੀ ਤਰੱਕੀ ਲਈ ਪੂਰਾ ਟਿੱਲ ਲਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈਦੋਸਤ ਬਹੁਤੇ ਨਹੀਂ ਜੇ ਇੱਕ-ਦੋ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਮਿਲ ਜਾਣ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਗੰਢਾਂ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕੀਏ ਤਾਂ ਸਮਝੋ ਵਾਰੇ-ਨਿਆਰੇ ਨੇਆਉ! ਆਪਾਂ ਆਪ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਦੋਸਤ ਬਣਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕਰੀਏ ਜਿਹੋ ਜਿਹੇ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ

*       *       *       *       *

ਨੋਟ: ਹਰ ਲੇਖਕ ‘ਸਰੋਕਾਰ’ ਨੂੰ ਭੇਜੀ ਗਈ ਰਚਨਾ ਦੀ ਕਾਪੀ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਭਾਲਕੇ ਰੱਖੇ।
ਪਾਠਕਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰੋਕਾਰ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕਰੋ: (This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.om)

About the Author

ਰਾਜ ਕੌਰ ਕਮਾਲਪੁਰ

ਰਾਜ ਕੌਰ ਕਮਾਲਪੁਰ

Patiala, Punjab, India.
WhatsApp: (91 - 94642 - 24314)
Email: (rajkaurkamalpur@gmail.com)