




“ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਉਹਨੇ ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਕੀ ਬਕਵਾਸ ਮਾਰਿਆ! ਅਖੇ ਸੌ ਸੌ ਰੁਪਏ ਪਿੱਛੇ ਧਰਨਿਆਂ ’ਤੇ ...”
(7 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਵਾਹ ਉਇ ਮੇਰਿਆ ਭੋਲ਼ਿਆ ਚਾਚਿਆ! ਦੁਨੀਆ ਬਦਲ ਗਈ। ਕੀ ਤੋਂ ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਦੇਸ ਇੱਕ ਦੇ ਦੋ ...”
(7 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਸਵੈਮਾਨੀ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਤਲਖ ਹਕੀਕਤਾਂ ਤੋਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਘਬਰਾਉਂਦੇ ...”
(6 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 28.
“ਹਿੰਦੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦੇ ਦਿੱਗਜ਼ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਾਜ ਕਪੂਰ, ਰਾਜ ਕਪੂਰ, ਬਲਰਾਜ ਸਾਹਨੀ, ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ...”
(6 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਖੈਰਾਤਾਂ ਵੰਡਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਕੰਮੇ ਤੇ ਨਸ਼ੇੜੀ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਬਣਾਇਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ...”
(5 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 257.
“ਉੱਚੇ ਪਰਬਤ ਚੜ੍ਹ ਬੈਠੇ ਜੋ ... ਲਾਹ ਕੇ ਵਲੀ ਕੰਧਾਰੀ ਹੂੰਝੇ ... ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੋ ਰੱਤ ਚੂਸਦੇ ... ਭਾਗੋ ਮਾਇਆਧਾਰੀ ਹੂੰਝੇ ...”
(5 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਲੈ ਫੜ …” ਕਹੀ ਮੈਨੂੰ ਫੜਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਰਛਪਾਲ ਬੋਲਿਆ, “ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਤਾੜ ਕੇ ਰੱਖਿਆ ਕਰੋ ...”
(5 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 404.
“ਜਿਹੜਾ ਓਪਰਾ ਜਿਹਾ ਡਰ ਤਹਿਸੀਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਡਰ ...”
(4 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 337.
“ਸਰਦਾਰਾ, ਲੜਕੀ ਲੈ ਜਾ। ਜੇ ਸੋਧਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਣ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਲੜਕੀ ਇੱਥੇ ਈ ਵਸੂ ...”
(4 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਖਾਣੇ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿੱਚੋਂ ਰੋਟੀ ਕੱਢ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸੁੱਟ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਰੋਟੀ ਵੱਲ ਵੇਖਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ...”
(3 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 21.
“ਸਿਪਾਹੀ ਅਚਾਨਕ ਨੱਸ ਕੇ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਤੇ ਆਖਣ ਲੱਗਾ, “ਚਾਚਾ, ਕਿੱਧਰ ਮੂੰਹ ਚੱਕਿਐ! ਤੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ...”
(3 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਡਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਬਹਾਦਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ ਡਰ ...”
(2 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 176.
“ਸਾਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਨੰਬਰਦਾਰ ਕੱਪ ਨਾਲ ਬਾਲਟੀ ਖੜਕਾਉਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ...”
(2 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 115.
“ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਲੋੜ ਜੋ ਲੋਕ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ...”
(2 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 341.
“ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਦਿਆਂ ਹੀ ...”
(1 ਅਪਰੈਲ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 552.
“ਰਾਜੂ ਵਰਗੇ ਨੇਕ ਇਨਸਾਨ ਸੜਕ ’ਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਗਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਾਈਟਾਂ ਵਰਗੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨਾਲ ...”
(1 ਅਪਰੈਲ 2022)
“ਲੇਖਕ ਨੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦੇ ਪਲਾਟ ਅਜਿਹੇ ਸਿਰਜੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਤੀਬ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ...”
(31 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 93.
“ਵਕਤ ਨੇ ਸੁਖਾਵਾਂ ਰੁਖ ਵੇਖਿਆ। ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਲਗਦੇ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਸਤਕਾਂ ...”
(31 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 637.
“ਆਪਣੀ ਸਮੁੱਚੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦੇਵ ਦਰਦ ਨੂੰ ਜ਼ੁਬਾਨੀ ਕੰਠ ਸੀ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਉਹਦੀਆਂ ਗਜ਼ਲਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਅਰਾਂ”
(30 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 805.
“ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਸਾਧਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਨੌਜਵਾਨ ...”
(30 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 781.
“ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਜੇ ਆਪਾਂ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇੱਥੇ ...”
(29 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 253.
“ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖੋਜ ਮੂਲਕ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਜੀ ਗਈ ਇਹ ਟੈਕਸਟ ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ...”
(29 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 596.
“ਜਿਉਂ ਹੀ ਉਹ ਡੱਬੇ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲੱਗੀ, ਝਬਦੇ ਹੀ ਸੱਸੂ ਮਾਤਾ ਨੇ ...”
(28 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 523.
“ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਘੱਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀਆਂ ...”
(28 ਮਾਰਚ 2022)
“ਪੁਰਾਣੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਲੱਖਾਂ ਰੁਪਇਆਂ ਦੀਆਂ ਪੈਨਸ਼ਨਾਂ ਬਾਰੇ ਹੁਣ ਤਕ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ...”
(27 ਮਾਰਚ 2022)
“ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਆਖਰੀ ਛਿਮਾਹੀ ਦੌਰਾਨ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਕੱਤੀ ਹਜ਼ਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ...”
(27 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 562.
“ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਲੋਪ ਹੋ ਰਹੇ ਹਾਸੇ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਆਸਵੰਦ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਲੋਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲ ...”
(27 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 661.
“ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲਈਂ,ਜੇ ਚਾਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿਕ ਗਈਆਂ ਤਾਂ ਚਾਰ ਪੈਸੇ ਤੈਂਨੂੰ ਵੀ ਦੇ ਦੇਵਾਂਗੇ। ਉਂਜ ...”
(26 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 502.
“ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮੈਂ ਉਹਦੇ ਨਾਲ ਗਿਆ ਤਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਓਪਰੀ ਕਸਰ ਵਾਲੀ ਬਹੂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ...”
(25 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 202.
“ਬੱਚਿਆਂ ਨੇ ਇਸ ਗਾਣੇ ਉੱਪਰ ਖ਼ੂਬ ਡਾਂਸ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ ਕਿ ਗਾਣੇ ਦੇ ਬੋਲ ਸੁਣ ਕੇ ...”
(25 ਮਾਰਚ 2022)
“ਸਰਕਾਰੀ ਮਹਿਕਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਵੇ ਦੀ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਬੰਦੇ ਦੇ ਰੈਂਕ ਅਨੁਸਾਰ ...”
(25 ਮਾਰਚ 2022)
“ਕਈ ਵਾਰੀ ਕਈਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੰਗਤ ਦੀ ਰੌਣਕ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਯਤਨ ਕੀਤੇ ਪਰ ਮੈਂ ...”
(25 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 632.
“ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਅੱਜ ਇੱਕ ਸਜੀਵ ਉਦਾਹਰਣ ਹੈ, ਸਾਡੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ। ਅਸੀਂ ਅੱਖੀਂ ਦੇਖੀ, ਖੁਦ ...”
(24 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 561.
“ਪਟੜੀਓਂ ਲੱਥੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪਟੜੀ ’ਤੇ ਚਾੜ੍ਹਨ ਲਈ ਵੱਡੀ ਹਿੰਮਤ, ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ...”
(24 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 329.
“ਬਾਹਲਾ ਈ ਲਾਲਚੀ ਤੇ ਬੇ-ਲਿਹਾਜ਼ਾ ਇਨਸਾਨ ਐ, ਜਿਹਨੂੰ ਭੌਰਾ ਵੀ ਸੰਗ-ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ। ਇੱਥੋਂ ਤਕ ਕਿ ...”
(24 ਮਾਰਚ 2022)
“ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਪਾਏ ਪੂਰਨਿਆਂ ’ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਤੇ ਅਜੋਕੀ ਨੌਜਵਾਨੀ ਤਕ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ...”
(23 ਮਾਰਚ 2022)
“ਸਹੁੰ ਚੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਨੇ ਜਿਸ ਰਫਤਾਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ...”
(23 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 656.
“ਹੁਣ ਦੇਖਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਦੇਸ ਭਗਤ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਦੇਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ...”
(23 ਮਾਰਚ 2022)
ਮਹਿਮਾਨ: 521.
Page 8 of 85
ਕਾਹਦੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ?
ਕਿਹੜੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ?
* * *
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਨਮਾਨ
ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਲਈ ਮਾਣ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੋਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ‘ਅੰਤਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਮਾਰੋਹ’ ਵਿਚ ਕੈਨੇਡਾ ’ਚ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ/ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਵਿਸ਼ਵ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖੇਡ ਲੇਖਕ ਪ੍ਰਿੰ. ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ਤੇ ਢਾਹਾਂ ਸਾਹਿਤ ਅਵਾਰਡੀ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ‘ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭਾਰਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਨਮਾਨ’ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ।
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੋ, ਇਹ ਤਸਵੀਰ ਨਿਹਾਰੋ,
ਕੁਝ ਸੋਚੋ, ਕੁਝ ਵਿਚਾਰੋ!
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਪੁਸਤਕ: ਜਦੋਂ ਤੁਰੇ ਸੀ
ਲੇਖਕ:
ਹਰਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਸੰਧਰ
* * *
***
***
***
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
* * *
ਸੁਖਮਿੰਦਰ ਸੇਖੋਂ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪੁਸਤਕਾਂ
* * *
*****
*****
*****
***
*****
ਪ੍ਰੋ. ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗੰਡਮ
***